ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΗΝ
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗ
ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Η κρίση στη Συρία και οι πιθανές επιδράσεις
στην περιοχή από στρατιωτική δράση των ΗΠΑ
ΜΕΛΕΤΗ
ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΚΑΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
Τουρκία, Αίγυπτος, Ιράν και Ισραήλ, χωρίς να αγνοείται και ο ρόλος της Σαουδικής Αραβίας, αποτελούν τις ισχυρότερες αλλά και εν πολλοίς ανταγωνιστικές χώρες μεταξύ τους στην περιοχή - από γεωπολιτικής άποψης. Οι τεράστιες αυξήσεις στις στρατιωτικές δαπάνες τα τελευταία δύο χρόνια στις περισσότερες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, εξαιρουμένης της Ελλάδας και της Κύπρου όπου αυτές έχουν μειωθεί ένεκα οικονομικής κρίσης, αντανακλούν τις συνθήκες σύγκρουσης και αυξανόμενης ανασφάλειας στην περιοχή. Η Τουρκία ξεχωρίζει όσον αφορά τις ναυτικές της δυνάμεις, οι οποίες έχουν περαιτέρω ενισχυθεί. Η Ελλάδα ακολουθεί σε ό,τι αφορά τη ναυτική ισχύ. Όμως καμία των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου δεν διαθέτει τις ναυτικές ικανότητες των ΗΠΑ, οι οποίες μέσω του 6ου στόλου και των διευκολύνσεων που τυγχάνουν από συμμάχους τους στην περιοχή κυριαρχούν στη θάλασσα αυτή. Επίσης αξιοσημείωτη είναι η αυξημένη παρουσία σκαφών του ρωσικού στόλου.
Η Συρία, στην οποία επικεντρώνεται το διεθνές ενδιαφέρον και η οποία αποτελεί το αντικείμενο γεωπολιτικού ανταγωνισμού των ανωτέρω δυνάμεων, ενώ διαθέτει υπολογίσιμες στρατιωτικές ικανότητες, ωστόσο πέραν του ότι είναι εξαιρετικά ευάλωτη και ασταθής ένεκα του εμφυλίου πολέμου μεταξύ καθεστωτικών και αντικαθεστωτικών, αυτές δεν μπορούν να συγκριθούν με εκείνες που διαθέτουν ή μπορούν να εξασφαλίσουν οι ΗΠΑ στην περιοχή. Το συριακό καθεστώς είναι ιδιαίτερα αδύναμο, όσον αφορά την αντιαεροπορική του άμυνα, για να αντιμετωπίσει επικείμενα αναπάντεχα στρατιωτικά πλήγματα από τις ναυτικές δυνάμεις που διαθέτουν ή οικοδομούν οι ΗΠΑ, συνεπικουρούμενοι από συμμάχους τους στην περιοχή, «ως τιμωρία για τη χρήση χημικών όπλων». Στην πορεία των επιχειρήσεων, ανάλογα με τις αμερικανικές επιδιώξεις, θα κριθεί η πιθανότητα χρήσης επιπλέον δραστικών αεροπορικών μέσων και βαρέων βομβαρδιστικών.
Οποιαδήποτε σημαντική κλιμάκωση της στρατιωτικής σύγκρουσης ή δραστική ανατροπή των εσωτερικών ισορροπιών στη Συρία υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς των αντιπάλων, στις οποίες εμπλέκονται και μη – κρατικοί δρώντες, που δρουν στην περιοχή, θα έχει επιδράσεις σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Ήδη τις συνέπειες της κρίσης στη Συρία της υπόκεινται ο Λίβανος, που εν δυνάμει αποτελεί το επόμενο πεδίο επέκτασης της σύγκρουσης.
Τα ανωτέρω προκύπτουν από τη μελέτη, αξιολόγηση και σύγκριση ενδεικτικών στοιχείων οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος των χωρών της περιοχής. Τα στοιχεία παρουσιάζει και αναλύει ο Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Στρατηγικών Μελετών Άριστος Αριστοτέλους και αυτά προέρχονται από ανοιχτές και προσβάσιμες πηγές για το κοινό, όπως το IISS, το SIPRI, τη CIA, το EIU, το Eurostat κ.α.
Η μελέτη των δυνάμεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής καταδεικνύει ότι: H Τουρκία έχει την μεγαλύτερη οικονομία και τον δεύτερο πιο υψηλό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης (8.7%) μετά το Ιράκ (10.1%) ενισχύοντας το εκτόπισμα της ως περιφερειακή δύναμη, σε αντίθεση με την Ελλάδα και την Κύπρο όπου σημειώνεται μείωση της τάξης του –6.0% και -2.2% αντίστοιχα.
Ωστόσο, με εξαίρεση την αριθμητική υπεροχή στο Ναυτικό, η Τουρκία δεν είναι η μεγαλύτερη χώρα σε στρατιωτικά μεγέθη στην περιοχή. Αντίθετα το Ιράν και η Αίγυπτος, με τα μέσα που διαθέτουν αποτελούν εξίσου σημαντικούς δρώντες στη Μέση Ανατολή παρόλο που η πρώτη βρίσκεται κάτω από ισχυρή διεθνή πίεση ένεκα του πυρηνικού της προγράμματος και η δεύτερη πάσχει ακόμη από τα συνεπακόλουθα της εσωτερικής αντιπαράθεσης και αστάθειας στη χώρα.
Η Αίγυπτος με 83,6 εκ. κατοίκους είναι η μεγαλύτερη χώρα σε πληθυσμό, ενώ η Τουρκία με 79,7 εκ. έχει σχεδόν τα ίδια πληθυσμιακά μεγέθη όπως το Ιράν. Σε έκταση εδάφους η Σαουδική Αραβία είναι η μεγαλύτερη χώρα στη Μέση Ανατολή με 2.13 εκ τετραγωνικά χιλιόμετρα (τ.χ.) και ακολουθεί το Ιράν με 1.63 εκ τ.χ. και η Αίγυπτος με 997.739 τ.χ.
Στο στρατιωτικό τομέα, όσον αφορά τις Χερσαίες Δυνάμεις, το Ιράν διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό στρατιωτών, ήτοι 523.000, ενώ η Τουρκία 510.600 και η Αίγυπτος 438.500. Σε άρματα μάχης η Συρία διαθέτει περισσότερα από την Τουρκία, ήτοι 4.950 έναντι 2.494 τουρκικά. Το Ισραήλ διαθέτει 3.501.
Στην Αεροπορία, σε αριθμό μαχητικών αεροσκαφών υπερτερούν η Αίγυπτος με 589, το Ισραήλ με 441 και ακολουθεί η Τουρκία με 426, ενώ η Ελλάδα διαθέτει 282.
Στο Ναυτικό, η Τουρκία υπερέχει αριθμητικά έναντι των άλλων χωρών της Ανατολικής Μεσογείου σε προσωπικό, αριθμό υποβρυχίων, φρεγατών, κορβετών, σκαφών ναρκοπολέμου και αποβατικών. Η Ελλάδα είναι δεύτερη σε ναυτικά μέσα. Ακολουθούν η Αίγυπτος και το Ισραήλ, που υπερτερούν σε περιπολικά. Η Κύπρος εκτός από 6 περιπολικά δεν διαθέτει άλλα αξιόλογα ναυτικά μέσα.
Τα ναυτικά μέσα που διαθέτει η Τουρκία, δεδομένης και της μεγάλης έκτασης του παραλιακού της μετώπου, δεν είναι επαρκή για να αντιμετωπίσει σοβαρές και ταυτόχρονες προκλήσεις από διάφορες κατευθύνσεις. Επίσης, ούτε η Τουρκία, ούτε οι άλλες χώρες της περιοχής, έχουν τα μέσα να διεξαγάγουν με αποτελεσματικότητα μακράς διάρκειας ναυτικές επιχειρήσεις μακριά από τις βάσεις τους και να είναι εκτεθειμένες στην επάκτια άμυνα και στην Αεροπορία της αντίπαλης πλευράς.
ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΗΠΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ
ΚΑΙ ΣΥΡΙΑΚΗ ΑΕΡΑΜΥΝΑ
ΗΠΑ:
4 καταδρομικά Arleigh Burk, τα δύο με 96 βλήματα κρούς Tomahawk και δύο με 90 βλήματα Tomahauk από τις δυνάμεις του 6ου στόλου που εδρεύει στη Μεσόγειο (Νάπολη)
1 πυρηνικό υποβρύχιο πολλαπλών ρόλων με 134 βλήματα κρους Tomahawk, στο οποίο μπορεί να προστεθούν άμεσα και άλλα 3 εάν χρειαστεί.
Γαλλία:
|
Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής |
1 αεροπλανοφόρο ( Charles de Gualle)
2 καταδρομικά με βλήματα Exocet
1 πυρηνικό υποβρύχιο
Συριακή αεράμυνα:
k- 300P Bastion
Mεγάλου βεληνεκούς: S -200
Μέσου βεληνεκούς: 2k12 Kub, S-75 Dvina, S-125 Pechova,
9k317 Buk-M2
Μικρού βεληνεκούς: Pantsir – S1