Πέμπτη 20 Μαΐου 2010

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΑΜΥΝΤΙΚΩΝ

ΔΑΠΑΝΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΤΟΥΡΚΙΑΣ


Του Δρα Άριστου Αριστοτέλους

Βουλευτή ΑΚΕΛ – Αριστερά – Νέες Δυνάμεις


Η πρόταση Παπανδρέου για μείωση των αμυντικών δαπανών Ελλάδας – Τουρκίας κατά 25% κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου ομολόγου του στην Αθήνα, εν μέσω και της οικονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα, έχει προκαλέσει ιδιαίτερη αίσθηση όπως προκύπτει και από τη δημοσιότητα που της έχει δοθεί. Ωστόσο, τα οικονομικά δεδομένα και μεγέθη και οι διαφορετικές προτεραιότητες και προσανατολισμοί στην κάθε χώρα μάλλον αφήνουν αυτή την απόφαση περισσότερο ως ελληνική παρά τουρκική επιλογή.


Οι συνθήκες ανασφάλειας και οι αντιλήψεις περί απειλής, που προέρχονται κυρίως από την πλευρά της πολύ μεγαλύτερης Τουρκίας, έχουν επιβάλει στην Ελλάδα την ανάγκη να εξοπλίζεται και να διατηρεί σημαντικές στρατιωτικές ικανότητες, ιδίως στον τομέα της αεροπορίας. Επιδίωξη της Ελλάδας είναι η σμίκρυνση του ανισοζυγίου δυνάμεων ιδιαίτερα στο χώρο του Αιγαίου όπου επικεντρώνεται βασικά η διαφορά και η στρατιωτική ένταση με τη γείτονα χώρα.


Συνεπακόλουθο των αναγκών αυτών είναι η διάθεση τεράστιων οικονομικών πόρων για την επίτευξη αυτού του στόχου. Ένα τεράστιο ποσό δισεκατομμυρίων δολαρίων από τον ελληνικό κρατικό προϋπολογισμό ($10,3 δις ή 2,8% επί του ΑΕΠ 2008, το μεγαλύτερο στο ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ), διατίθεται κάθε χρόνο για το σκοπό αυτό. Πρόκειται για ένα βάρος που καθίσταται δυσβάστακτο υπό συνθήκες βαθιάς οικονομικής κρίσης και περισυλλογής, γεγονός που οδήγησε τον υπουργό Εθνικής Άμυνας της χώρας, τον περασμένο Μάρτιο να δηλώνει την πρόθεση της κυβέρνησης για «κολοσσιαίες» στρατιωτικές περικοπές, χωρίς όμως από την άλλη – όπως είπε – να επηρεάζεται ο συσχετισμός δυνάμεων με την Τουρκία.


Αυτό βέβαια είναι δύσκολο να συγκεραστεί εκτός αν ληφθούν ταυτόχρονα αμοιβαία μέτρα και από τη γείτονα χώρα. Γι’ αυτό και έγιναν δεχτές με ικανοποίηση οι δηλώσεις του Τούρκου επικεφαλής στις διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, Εγκεμέν Μπαγίς, πριν την επίσκεψη Έρντογαν στην Αθήνα, ότι «αν η Ελλάδα μειώσει τις αμυντικές δαπάνες της, η Άγκυρα θα απαντήσει με τον ίδιο τρόπο» και ότι οι δύο πρωθυπουργοί στη συνάντηση τους «θα τονίσουν από κοινού τη μείωση των αμυντικών δαπανών».


Στην πράξη όμως τα πράγματα δεν εξελιχτήκαν ακριβώς έτσι. Παρά το μήνυμα που μετέφερε ο Ερντογάν στους Έλληνες, πως «η Τουρκία δεν είναι μια χώρα που πρέπει να φοβάστε, αλλά μια χώρα στην οποία μπορείτε να στηρίζεστε», την ίδια ώρα οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις επιδίδονταν σε προκλητική συμπεριφορά στο ανατολικό Αιγαίο. Οι Τούρκοι στρατιωτικοί δήλωναν έτσι ότι έχουν και αυτοί ρόλο να διαδραματίσουν στο όλο σκηνικό. Επίσης, παρά τις δηλώσεις Μπαγίς και παρόλο που υπεγράφησαν 21 συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών, ωστόσο εκτός από γενικότητες δεν υπήρξε καμία συγκεκριμένη δέσμευση μείωσης των εξοπλισμών.


Ασφαλώς όπως ανάφερε και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, εμπνευστής της πολιτικής των μηδενικών διαφορών με τους γείτονες, πρωταρχικός σκοπός της επίσκεψης Ερντογάν ήταν «να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα ψυχολογικής αλλαγής στις σχέσεις των δύο χωρών. Να αλλάξει την αντίληψη ότι οι δύο χώρες είναι αντίπαλες», δείχοντας βασικά ότι η Άγκυρα έχει ξεπεράσει το σύνδρομο ανασφάλειας από την Ελλάδα. Αυτό όμως δεν ακυρώνει τις γενικότερες στρατηγικές επιδιώξεις της Τουρκίας προς άλλες κατευθύνσεις και το γεγονός ότι ως αναπτυσσόμενη περιφερειακή δύναμη επεκτείνει τη γεωπολιτική της ισχύ και ότι για τη κατοχύρωση της ασφάλειάς της προσβλέπει στο χώρο του Καυκάσου, της Μαύρης Θάλασσα και της Μέσης Ανατολής. Ούτε μπορεί να παραγνωρισθεί το γεγονός ότι για να επιτύχει η Άγκυρα στο στόχο αυτό επιβάλλεται να εξασφαλίζει και διατηρεί τις αναγκαίες στρατιωτικές ικανότητες και υψηλό επίπεδο αμυντικών δαπανών. Ήδη διαθέτει μεγάλα ποσά κάθε χρόνο για την άμυνα της ( $13,5 δις για το 2008 ή 1,8% επί του ΑΕΠ) και συνεχίζει, χωρίς ένδειξη για ουσιαστικές περικοπές, να υλοποιεί τα εξοπλιστικά της προγράμματα.


Συνεπώς οι πιθανότητες σημαντικής μείωσης των τουρκικών αμυντικών δαπανών είναι περιορισμένες, όπως κατ’ επέκταση περιορισμένες είναι και οι προσδοκίες της Ελλάδας για δραστική μείωση των εκατέρωθεν εξοπλισμών. Γι’ αυτό και η Αθήνα κάτω από την πίεση των οικονομικών βαρών ενδεχόμενα να μην έχει άλλη επιλογή παρά να προχωρήσει μονομερώς σε περικοπές στον αμυντικό τομέα έχοντας ως μόνο αντίκρισμα από την άλλη πλευρά κάποιας μικρής κλίμακας μέτρα που θα μπορούσαν ίσως να ληφθούν, καθώς και τις δηλώσεις Ερντογάν ότι η Τουρκία δεν είναι εχθρός – διαβεβαιώσεις όμως των οποίων η αξιοπιστία δοκιμάζεται καθημερινά στο Αιγαίο και στο Κυπριακό.



20.05.2010

Πέμπτη 6 Μαΐου 2010

ΕΛΛΑΔΑ – ΣΕ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ

ΚΡΙΣΙΜΗ ΠΟΡΕΙΑ


Του δρα Άριστου Αριστοτέλους

Βουλευτή Λεμεσού

ΑΚΕΛ - Αριστερά – Νέες Δυνάμεις


Τα αυστηρά μέτρα λιτότητας που έδειξε αποφασισμένη να εφαρμόσει η Ελλάδα για να επιτευχθεί η μείωση του δημοσιονομικού της ελλείμματος από 13.6% σε 3% έως το 2014, καθώς και η συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για εξασφάλιση χρηματοδότησης ύψους €110 δις για αποπληρωμή των χρεών της μέσα στα επόμενα δύο – τρία χρόνια, αποτελούν πολύ οδυνηρή επιλογή. Το οικονομικό τίμημα των ρυθμίσεων αυτών είναι βαρύ και η διορθωτική πορεία που έχει επιβληθεί στη χώρα είναι εξαιρετικά κρίσιμη με ευρύτερες επιδράσεις τόσο για την ίδια όσο και για την ευρωζώνη.


Για να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3% η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να σμικρύνει ουσιαστικά το χάσμα μεταξύ εξόδων και εσόδων. Όσον αφορά τα έξοδα η κυβέρνηση στοχεύει στο πάγωμα ή και τις μειώσεις στις ετήσιες απολαβές και στις συντάξεις στο δημόσιο τομέα και ακόμη στην επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης εργαζομένων, όπως και στη μερική άρση ορισμένων τουλάχιστο περιορισμών σχετικά με την απόλυση κρατικών υπαλλήλων. Στο στόχαστρο έχουν τεθεί κοινωνικές παροχές και αμυντικές δαπάνες. Από την πλευρά των εσόδων η κυβέρνηση αποσκοπεί γενικά στην αύξηση του φόρου προστιθέμενης αξίας από 21% σε 23%, στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την επιβολή φόρου πάνω σε παράνομες οικοδομές.


Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα μέτρα θα έχουν άμεσες επιδράσεις πάνω στην όλη οικονομική δραστηριότητα και κατ’ επέκταση στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας. Προβλέψεις για την ελληνική οικονομία από το Economist Intelligence Unit, πριν ακόμη και την πρόσφατη κρίση, προέβλεπαν πραγματική μείωση του ΑΕΠ της τάξης του 5% κατά το 2010 και μικρότερες μειώσεις κατά το 2011 και 2012. Περαιτέρω μείωση στην οικονομική δραστηριότητα θα προκαλέσει επιπρόσθετη πίεση για μείωση του ΑΕΠ της χώρας, καθιστώντας πιο δύσκολη την εξασφάλιση πρόσθετου χρήματος για κάλυψη των ελλειμμάτων και για σταδιακή αποπληρωμή των δανείων και των υποχρεώσεων της.


Τα μέτρα και η ανεργία ήδη προκαλούν την έντονη αντίδραση των εργατικών συνδικάτων και του κοινού που βλέπουν τα εισοδήματα και τις κατακτήσεις τους να συρρικνώνονται και το βιοτικό τους επίπεδο να πλήττεται και να απειλείται. Όπως εξελίσσονται τα γεγονότα με τις αντιδράσεις αυτές και τις διαφαινόμενες κινητοποιήσεις στις εβδομάδες που διερχόμαστε και πιθανότατα όλο το καλοκαίρι και τους μήνες μετά, η χώρα θα ζήσει συνθήκες εργατικής αναταραχής, που ενδεχόμενα κάποια ακραία στοιχεία θα εκμεταλλευτούν για να οδηγήσουν τη χώρα σε ακυβερνησία και χαώδεις καταστάσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι το Δεκέμβριο του 2008 η οργή του κοινού με την οικονομική κρίση που ξέσπασε, τους κυβερνητικούς χειρισμούς για τις πυρκαγιές των δασών και ο πυροβολισμός νεαρού από την Αστυνομία, προκάλεσαν διαδηλώσεις σε όλη την επικράτεια οδηγώντας στην κατάρρευση της κυβέρνησης Καραμανλή. Η Ελλάδα έχει ιστορικό σε ό,τι αφορά στην πολιτική βία, καθώς και αρκετά μεγάλο βαθμό βίαιης αναρχικής συμπεριφοράς ακόμη και σε πιο μικρής σημασίας γεγονότα. Πόσο μάλλον κάτω από πιο αντιλαϊκές συνθήκες όπως αυτές που διέρχεται σήμερα και που φαίνεται ότι θα ματώνουν τη χώρα για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.


Τα τελευταία βίαια γεγονότα είναι ίσως προάγγελος για χειρότερα ή παρόμοια περιστατικά που πιθανόν να έπονται, με σοβαρές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες. Τέτοιες καταστάσεις θα μπορούσαν να καταστρέψουν την ερχόμενη τουριστική σαιζόν, σ' ένας τομέα που συμβάλει κατά 15-20% στο ΑΕΠ της Χώρας. Αυτό θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα να ανατραπούν οι προσπάθειες μείωσης του ελλείμματος στην εξέλιξή τους και πιθανότατα να δημιουργηθούν έντονες αμφισβητήσεις για την ικανότητα της Ελλάδας να τηρήσει τις δεσμεύσεις που ανάλαβε. Θα μπορούσε επίσης να βύθιζε και πάλι σε αβεβαιότητα τη χώρα και την ευρωζώνη, όπου άλλες τέσσερις χώρες, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία και Ιρλανδία ζουν τον εφιάλτη παρόμοιας κρίσης, πιθανών εξεγέρσεων και αναταραχών. Πολιτικά η Ελλάδα θα περιέλθει σε μια κατάσταση μεγαλύτερης εσωστρέφειας με επιδράσεις στη διακυβέρνηση, καθώς και στην εικόνα της στο εξωτερικό και στην ικανότητά της να στηρίξει αποτελεσματικά άλλα εθνικά συμφέροντα στο διεθνή περίγυρο, περιλαμβανομένου και του Κυπριακού. Η πορεία θα μπορούσε ίσως να ήταν λιγότερο κρίσιμη εάν επιτυγχανόταν δίκαιη κατανομή βαρών και ευρύτερη κοινωνική και πολιτική συναίνεση στο θέμα αυτό.



06.05.2010