ΛΙΒΥΗ
- ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗ
ΖΩΝΗ ΠΤΗΣΕΩΝ
ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Του Δρα Άριστου Αριστοτέλους

Με την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να εξουσιοδοτήσει την επιβολή Απαγορευμένης Ζώνης Πτήσεων (ΑΖΠ) στη Λιβύη, που ευνοούσαν κυρίως οι Γάλλοι και οι Βρετανοί, απελευθερώνονται τα χέρια δυτικών δυνάμεων για περιορισμένη στρατιωτική επέμβαση στη λιβυκή κρίση. Ωστόσο η επιβολή ΑΖΠ δεν είναι απλό εγχείρημα, ούτε και αποτελεί εγγύηση τερματισμού των συγκρούσεων και της αιματοχυσίας, της διασφάλισης της ειρήνης ή ανατροπής του Καντάφι.

Η επιβολή ΑΖΠ σκοπό έχει να τερματίσει τις επιδρομές της Αεροπορίας του καθεστώτος Καντάφι, που σύμφωνα με τα δυτικά ΜΜΕ έχουν ως συνεπακόλουθο σημαντικές ανθρώπινες απώλειες και υλικές ζημιές. Ακόμη απώτερη επιδίωξη των δυνάμεων που προώθησαν την απόφαση αυτή, φαίνεται να είναι και η αντικατάσταση του υφιστάμενου καθεστώτος, νοουμένου ότι ήδη έχουν εκφραστεί υπέρ της θέσης αυτής.

Η επιχείρηση επιβολής της ΑΖΠ θα μπορούσε να αναληφθεί, δεδομένου ότι οι χώρες που θα αναλάβουν την εφαρμογή της απόφασης του ΟΗΕ, διαθέτουν τις ανάλογες στρατιωτικές δυνάμεις και μπορούν να δημιουργήσουν ή αξιοποιήσουν τη θαλάσσια ή χερσαία υποδομή στην περιοχή. Η καταστολή της αντιαεροπορικής άμυνας (ΑΑ) και η εξουδετέρωση των Κέντρων Διοίκησης και Ελέγχου της είναι βασικά από τις πρώτες ενέργειες που θα αναληφθούν όπως και η καταστροφή άλλων αντιαεροπορικών στόχων, συστημάτων και υποδομής.

Ωστόσο οι δυσκολίες είναι εκεί. Η περίπλοκη κατάσταση που επικρατεί και η δυσκολία στη συλλογή αξιόπιστων πληροφοριών, καθώς και το γεγονός ότι αντιαεροπορικά μέσα διαφόρου τύπου και βαρύς οπλισμός, βρίσκονται στην κατοχή, τόσο καθεστωτικών, όσο και αντιφρονούντων και άλλων ομάδων ενόπλων και είναι υπό μετακίνηση και χωρίς επαρκή έλεγχο στη χρησιμοποίησή τους, καθιστούν το έργο των δυτικών αρκετά δύσκολο.

Επίσης, η εξουδετέρωση ενός αντιαεροπορικού συστήματος με τον εντοπισμό του είναι συνήθως άμεση ενέργεια αλλά και ο κίνδυνος να σκοτωθούν πολίτες υπαρκτός, ιδιαίτερα αν σε αυτό το διάστημα που μεσολαβεί οι πιλότοι δεν μπορέσουν έγκαιρα να ξεχωρίσουν αν πρόκειται για στρατιωτικό στόχο, σχολείο ή νοσοκομείο. Η πιθανότητα αυτή είναι αυξημένη, ιδιαίτερα όταν σε παρόμοιες περιπτώσεις ο αμυνόμενος , ελπίζοντας να κερδίσει διεθνή συμπάθεια, σκόπιμα τοποθετεί τέτοια αντιαεροπορικά συστήματα εντός κατοικημένων περιοχών.

Βέβαια το τελικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι: Τι πράγματι αναμένεται να πετύχει η επιβολή μιας ΑΖΠ; Σίγουρα, θα μπορούσε να λεχθεί ότι θα παρέλυε την αεροπορία του Καντάφι, αλλά όταν αυτό επιτευχθεί δε σημαίνει ότι θα εξουδετερώσει ταυτόχρονα την ικανότητα του καθεστώτος να χρησιμοποιεί τις χερσαίες δυνάμεις του για τις εκκαθαρίσεις. Με άλλα λόγια, η ΑΖΠ μπορεί να αναστείλει την αεροπορική του δράση αλλά δε σημαίνει απαραίτητα ότι θα αναγκάσει τον Καντάφι να αλλάξει πολιτική, ούτε και ότι η αιματοχυσία και το μέγεθος των καταστροφών θα περιοριστούν. Πέραν τούτου, δε σημαίνει ούτε ότι η εσωτερική σύγκρουση θα έχει σύντομη κατάληξη, ούτε και είναι σίγουρο ότι ο Καντάφι, δε θα επικρατήσει, δηλαδή η εικόνα στη Λιβύη παραμένει ακόμη ζοφερή και η κυπριακή διπλωματία πρέπει στους χειρισμούς της να είναι προσεχτική.