Κύπρος και PfP :
Χωρίς Όφελος
Νεροκουβαλητής;

Του Άριστου Αριστοτέλους

Επιχειρηματολογώντας υπέρ της ένταξης της Κύπρου στο πρόγραμμα του ΝΑΤΟ, «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη» (ΣγΕ ή PfP), ορισμένοι υποδεικνύουν ότι έτσι η Λευκωσία θα αξιοποιήσει προς όφελός της τη στρατηγική αξία του νησιού. Τι ακριβώς εννοείται, ποιες οι προεκτάσεις της πολιτικής αυτής και γιατί η Κύπρος, χωρίς ουσιαστικό κέρδος, θα καταστεί νεροκουβαλητής της αγγλοαμερικανικής στρατηγικής; Στα ερωτήματα αυτά επιχειρεί να απαντήσει η ανάλυση που ακολουθεί.

Βασικά η αναφορά σε αξιοποίηση της στρατηγικής αξίας της Κύπρου μέσω της συμμετοχής της στο ΣγΕ, σημαίνει ότι το νησί θα ενεργεί ως ορμητήριο ή ως όργανο ενίσχυσης των νατοϊκών και αμερικανικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, την Ασία και αλλού, όπως συμβαίνει σήμερα με τη Λιβύη. Η Κύπρος θα αποτελεί μέσο διευκόλυνσης και τροφοδοσίας τους και ως χώρος παροχής επικοινωνιακών και άλλων υποστηρικτικών υπηρεσιών. Θα συνεπικουρεί ή θα συνδράμει με έμψυχο ή άψυχο υλικό στις στρατιωτικές αποστολές του ΝΑΤΟ και των αγγλοαμερικάνων.

Βέβαια διερωτάται κανείς ποια στρατηγική αξία μας απέμεινε για να προσφερθεί, αφού τη γεωγραφική θέση του νησιού εκμεταλλεύονται, από τη μια, σχεδόν μονοπωλιακά - από στρατιωτικής άποψης - οι Βρετανοί μέσω της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης. Από την άλλη, η Τουρκία ως κατοχική δύναμη ασκεί ντε -φάκτο στρατιωτικό έλεγχο από ξηρά, θάλασσα και αέρα επί της Κύπρου από το 1974. Επίσης με μυστική συμφωνία το 2002 παραχωρήθηκαν στις ΗΠΑ σημαντικά επίγεια, εναέρια και θαλάσσια στρατηγικά μέσα στην ελεύθερη Κύπρο για εξυπηρέτηση της εθνικής τους στρατηγικής. Αφού, λοιπόν, όλα αυτά έχουν ήδη δοθεί, αυτό που υπολείπεται πια από Κυπριακής Δημοκρατίας είναι να παίρνει και ενεργά μέρος σε στρατιωτικές αποστολές («ειρηνικές») του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ με την Εθνική Φρουρά, μέσω της συμμετοχής της, είτε στο ΣγΕ, είτε στο ίδιο το ΝΑΤΟ.

Βέβαια, θα μπορούσε να λεχθεί πως η συνεισφορά των μελών του ΝΑΤΟ ή του ΣγΕ είναι εθελοντική. Στην πράξη όμως κάτω από την πίεση των Αμερικανών ακόμη και παραδοσιακά ουδέτερα κράτη του ΣγΕ δεν μπόρεσαν να αρνηθούν να συνεισφέρουν με ανθρώπινο δυναμικό στις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν.

Όσον αφορά τα οφέλη, παρά τις ανωτέρω παραχωρήσεις που έχουν γίνει προς τις ΗΠΑ, δεν φαίνεται να υπήρξε μέχρι σήμερα κανένα ουσιαστικό κέρδος για την Κύπρο. Οπότε, με την προϋπόθεση ότι η Τουρκία δεν θα πρόβαλε «βέτο», διερωτάται κανείς τι οφέλη θα προσδοκούσε να έχει η Κυπριακή Δημοκρατία αν προσχωρούσε στο ΣγΕ ή στο ΝΑΤΟ; Τρία είναι τα σημαντικότερα οφέλη στα οποία λογικά θα προσέβλεπε η Κύπρος. Το πρώτο είναι η κατοχύρωση της κρατικής της οντότητας. Αυτή όμως είναι κατοχυρωμένη ένεκα αναγνώρισής της ως ισότιμου μέλους του ΟΗΕ και ενισχυμένη με τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε άλλους διεθνείς Οργανισμούς. Οπότε συμμετοχή σε ένα νατοϊκό πρόγραμμα όπως ο ΣγΕ δεν θα προσέθετε τίποτα περισσότερο. Το δεύτερο, είναι η ασφάλεια από την τουρκική απειλή, αλλά αυτό είναι κάτι το εξωπραγματικό γιατί εκτός του ότι δεν έχει σχέση με τους σκοπούς του προγράμματος του ΣγΕ, η Τουρκία δεν είναι εχθρός αλλά σύμμαχος των ΗΠΑ και των νατοϊκών, και θα ήταν εκτός κάθε λογικής να πιστεύει κανείς ότι θα στραφούν εναντίον της για χάρη των Ελληνοκυπρίων. Το τρίτο, είναι να εξασφαλιζόταν από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αποφασιστική υποστήριξη των ελληνοκυπριακών θέσεων στο Κυπριακό. Όμως ο συλλογισμός αυτός καταρρίπτεται στην πράξη από τη μέχρι σήμερα συμπεριφορά τους έναντι της Κύπρου αλλά και στην περίπτωση της ίδιας της Ελλάδας, που είναι μέλος του ΝΑΤΟ, όπου φαίνεται να μεροληπτούν υπέρ της Τουρκίας.

Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, ενώ ήδη οι νατοϊκοί εκμεταλλεύονται το στρατηγικό χώρο του νησιού χωρίς κανένα κέρδος για τους Κυπρίους, με τυχόν συμμετοχή της στο πρόγραμμα του ΝΑΤΟ ΣγΕ, η Κύπρος θα καταστεί επιπλέον και νεροκουβαλητής στις στρατιωτικές επιχειρήσεις των αγγλοαμερικάνων;