Με το πέρας των εκλογών της περασμένης Κυριακής στην Τουρκία, το κυβερνών ισλαμικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΚΔΑ) και ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, έχουν ενώπιον τους μια σειρά κρίσιμων προβλημάτων τα οποία θα πρέπει να χειριστούν. Η επίδραση των εσωτερικών προβλημάτων στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής και ιδιαίτερα στη γύρω περιοχή, καθώς και στις σχέσεις Άγκυρας με άλλους διεθνείς δρώντες και στο Κυπριακό, είναι καθ’ όλα δυνατή. Καταρχήν oι εκλογές κατέδειξαν για ακόμη μια φορά τη βαθειά διαίρεση που υπάρχει στο πολιτικό και κοινωνικό τοπίο στην Τουρκία, καθώς και τη συνεχιζόμενη πάλη επικράτησης και ισχύος μεταξύ ισλαμιστών και κεμαλιστών ( κοσμικών ). Από την άνοδο του ΚΔΑ στην εξουσία, οι στρατιωτικοί - οι καθ’ ύλην θεματοφύλακες του κοσμικού κράτους – βρίσκονται συχνά σε συνεχή άμυνα. Η σύγκρουση όμως συνεχίζεται σε όλους τους τομείς και οι κοσμικοί και οι στρατηγοί, στην ανώμαλη αυτή διαδρομή περιμένουν τους ισλαμιστές στη στροφή.
Εκτός από την οικονομία, που βρίσκεται αντιμέτωπη με το φάσμα της ύφεσης και τη λήψη αντιλαϊκών μέτρων, από τα πρώτα πολύ μεγάλα ζητήματα στη μετεκλογική πάλη ισχύος, που θα απασχολήσουν τη χώρα, είναι η προώθηση των διακηρύξεων του Ερντογάν για συνταγματικές αλλαγές. Πρόκειται για ρυθμίσεις που αφαιρούν προνόμια από το ανώτατο δικαστήριο - όπου κυριαρχούν οι κοσμικοί - ενισχύουν τις εξουσίες του προέδρου και αποψιλώνουν περαιτέρω τους στρατιωτικούς.
Ωστόσο, όσον αφορά τουλάχιστον τις συνταγματικές αλλαγές, η κατανομή των εδρών στη βουλή, είναι τέτοια που επιβάλλει στον ΚΔΑ να επιδιώξει συγκλίσεις και συμβιβασμούς με αντιπολιτευόμενες δυνάμεις για να επιτύχει το στόχο αυτό. Δεδομένου του διακυβεύματος των επαφών, τέτοιες συγκλήσεις αν επιτευχθούν, θα σημαίνουν σημαντικές παραχωρήσεις και κόστος για την κυβέρνηση με πιθανές επιπτώσεις στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική.
Επιπλέον το ενδεχόμενο ενός νέου κύκλου αιματοχυσίας - αν δεν ικανοποιηθούν αιτήματα που ήδη έχει θέσει ο φυλακισμένος ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, Αμπντουλάχ Οτσαλάν - παράλληλα με αρνητικές εξελίξεις στη γειτονική Συρία, θα μπορούσε να σύρει τη χώρα σε περιπέτειες και χαώδεις καταστάσεις, φέρνοντας και πάλι στο προσκήνιο τους στρατηγούς.
Από την άλλη, στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, υπάρχει πλειάδα θεμάτων με σοβαρές προκλήσεις για την Τουρκία. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται οι ασταθείς και αστάθμητες επιπτώσεις της Αραβικής Άνοιξης, τα ιρανικά σχέδια για πλήρωση του κενού ισχύος που δημιουργεί στο Ιράκ η αποχώρηση των Αμερικανών, η αναδυόμενη ρωσική επιρροή και ο ανταγωνισμό με την Αίγυπτο για την ηγεσία στην περιοχή. Η δε εξωτερική πολιτική της Τουρκίας για μηδενικά προβλήματα με τους γείτονές της έχει επί του παρόντος εκφυλισθεί, αφού ανοικτά μέτωπα συνεχίζουν να υπάρχουν με την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αρμενία, το Ισραήλ και πιθανό με την Συρία όπου οι σχέσεις τους τελευταίως περπατούν σε τεντωμένο σχοινί. Το βασικό ερώτημα λοιπόν για την κυβέρνηση της χώρας είναι κατά πόσο θα μπορέσει να αρθεί υπεράνω των εσωτερικών της προβλημάτων και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτές.
Για να επιτευχθεί αυτό, η κυβέρνηση Ερντογάν απαιτείται να έχει τις λιγότερο δυνατές παρενοχλήσεις από το εσωτερικό. Οι ενδείξεις είναι ότι υπό το πρίσμα των σοβαρών εσωτερικών προβλημάτων, η Τουρκία στην εξωτερική της πολιτική, ναι μεν αναμένεται να συνεχίσει να λειτουργεί ως αναδυόμενη μεγάλη δύναμη, αλλά θα είναι και αρκετά τρωτή. Επίσης οι σχέσεις με τις ΗΠΑ και την ΕΕ θα συνεχίσουν να διακρίνονται από στοιχεία συνεργασίας αλλά και ουσιαστικών διαφορών και έντασης σε επί μέρους ζητήματα όπως η συνεργασία της Άγκυρας με το Ιράν και το Μεσανατολικό. Σε ό, τι αφορά τα ελληνοτουρκικά και την Κύπρο, ιδιαίτερα με την επικρατούσα κρίσιμη κατάσταση στο εσωτερικό, φαίνεται απομακρυσμένο το ενδεχόμενο, είτε ουσιαστικότερης βελτίωσης των σχέσεων στο άμεσο μέλλον με την Ελλάδα, είτε της λήψης θαρραλέων αποφάσεων για σεβασμό του πρωτοκόλλου της Άγκυρα και για υποχωρήσεις και σύντομη λύση στο Κυπριακό.
16.06.2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου